مرکز تحقیقات ترومای جاده ای

تروما سیستم Trauma System

تروما یکی از علل اصلی مرگ و میر در ایران است که روزانه در اقصی نقاط دنیا به وقوع می پیوندد. به گفته کارشناسان در حال حاضر حدود ۵۰ درصد علل «تروما» در دنیا، تصادفات رانندگی و حوادث ترافیکی است و براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در صورت عملی نشدن اقدامات اساسی در این زمینه این رقم در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۶۰ درصد خواهد رسید.‏ تروما بیشتر جمعیت جوان را که در موثرترین دوره زندگی خود جهت پیشرفت جامعه به سر می برند، تحت تاثیر قرار می دهد.

مرگ های ناشی از جراحات رانندگی بالاترین میزان مرگ ناشی از جراحات غیر عمدی را در دنیا به خود اختصاص داده است و بیشتر این موارد نیز در کشورهای در حال توسعه دیده می شود.

سالانه 5 میلیون نفر جان خود را به علت حوادث قابل پیشگیری از دست می دهند. مطابق با WHO سالانه 5/3 میلیون مرگ در جهان در اثر تصادفات جاده ای رخ می دهد که بیش از 2 میلیون آن در کشور های در حال توسعه می باشد. و نیز مسبب بیش از 50 میلیون ضایعه در سال می باشد.

آمارها نشان می دهد که یازدهمین علت مرگ و میر و هشتمین عامل شاخص سالهای از دست رفته عمر (DALYs) تصادفات جاده ای می باشند.

حدود 85% از مرگ‌ها و 90% از سال‌های زندگی از دست رفته بر اثر این آسیب ها، در کشورهای با درآمد کم و یا با درآمد متوسط مثل ایران می‌باشد.

بررسی های کلی حجم آسیب های ناشی از تصادفات جاده ای در کودکان و نوجوانان نشان می دهد که این موارد به عنوان نخستین علت در میان 10 علت عمده ی مرگ در گروه سنی 10-14 سال بوده است.

سیستم تروما چیست؟

سیستم تروما یک تلاش هماهنگ و سازمان­یافته در یک منطقه جغرافیایی تعریف شده می­باشد که طیف گسترده­ای از مراقبت­ها را برای همه بیماران مجروح ارائه می­دهد و با سیستم بهداشت و درمان عمومی محلی هماهنگ است. 

ارزش واقعی یک سیستم تروما از انتقال بی­نقص بین هر مرحله از مراقبت­ها و هماهنگی منابع موجود برای بهبود بیمار نتیجه می­شود.  موفقیت یک سیستم تروما وابسته به حمایت سیاستگزاران کلان کشور است.

سیستم­های تروما با بومی ­سازی موجب استفاده کارآمد از منابع مراقبت های بهداشتی می­شوند. سیستم های تروما براساس نیازهای منحصر به فرد جمعیت از جمله روستایی، درون شهری، شهری و کشوری بنا می شوند. سیستم­های تروما باید پیشگیری از صدمات را در زمینه بهداشت و سلامت جامعه مورد تاکید قرار دهند. نهایتا"، توسعه سیستم تروما در سراسر کشور، مراقبت­های موثر و بی­نقص با قابلیت گسترش نیازهای پزشکی در هنگام رویارویی با فاجعه انسانی یا طبیعی را فراهم خواهد نمود. 

ارگان سیستم تروما

چهار رکن اساسی سیستم مراقبت تروما عبارتند از:

پیشگیری از آسیب (Injury Prevention):

تمرکز اصلی سیستم­های تروما در آینده پیشگیری از آسیب­ خواهد بود زیرا که بیشترین پتانسیل برای کاهش بار مالی مراقبت تروما، و همچنین مرگ و میر و شیوع معلولیت ها را خواهد داشت.

مراقبت­های پیش­بیمارستانی (Prehospital Care):

مراقبت­های پیش­بیمارستانی و در دسترس بودن آن، رکن مهم یک سیستم تروما می­باشد و به عنوان شروع هر چه زودتر مراقبت جهت بیماران ترومایی در صحنه حادثه ، تعریف می شود. مراقبت های پیش بیمارستانی شامل مراقبتهای مرتبط با مصدوم است که از محل وقوع حادثه آغاز گردیده و در اورژانس بیمارستان خاتمه می یابد و برخی از مطالعات این خدمات را تا زمان ترخیص بیماران از بیمارستان می دانند. مراقبت ترومای پیش بیمارستانی شامل: ارائه دهندگان مراقبت ترومای پیش بیمارستانی ، سیستم های اطلاعاتی تروما ، امکانات انتقال مصدومین و سیستم های ارتباطی می باشد.

امکانات مراقبت حاد (Acute Care Facilities):

مراقبت نهایی مصدوم در سطوح مختلف یک سیستم مراقبت بهداشتی ، اعم از مراکز مراقبت­های اولیه تا مراکز مراقبت بسیار پیچیده تروما صورت می­گیرد. پیشرفت مراقبت تروما در یک مرکز به هماهنگی ارائه دهندگان بستگی دارد که اغلب منجر به بهبود مراقبت برای سایر بیماران در مراکز مشابه می­شود. روند بهبود عملکرد به منظور ارتقاء سیستم باید به طور مداوم مورد استفاده قرار گیرد.

مراقبت­های پس بیمارستانی (Post-hospital Care):

مراقبت­های پس­بیمارستانی یک گام اساسی در بازگشت شخص مجروح به زندگی و نیز ارتقای کیفیت زندگی وی می باشد. علاوه بر این ارکان موثر سیستم تروما، عناصر مهم زیرساختی زیر برای حمایت یک سیستم مراقبت بهداشتی جامع باید وجود داشته باشد:

مدیریت

منابع تخصصی

آموزش و پشتیبانی

مدیریت اطلاعات

منابع مالی

پژوهش

تکنولوژی

آمادگی و واکنش در برابر حوادث متعارف و غیرمتعارف